Kaya kong magbitiw ng mga bitter words ngayong gabi
Sumaglit ako kahapon sa SMX sa may MOA at sinwerteng abutan si Khavn dela Cruz at ang kanyang nilapatan-tonong pagsasalin sa Tonight I can Write the Saddest Lines ni Neruda. Kasabay ng saliw ng kanyang kolokyal na rendisyon ay pinapalabas ang digital film nyang Ultimo, na muling naghikayat saking pagnilayan si Rizal. At sa aking pagninilay ay napagtanto kong maypagka-erotic nga naman ang Mi Ultimo Adios, na ang pag-ibig sa bayan ay pag-ibig sa collective soul ng mga mamamayan at ang pagkamatay alang-alang sa bayan ay tila katumbas ng pakikipagtalik dito (o baka ako lang yong nag-iimagine ng isang malaking orgy). Sa kabila ng pagtatalo naming magkakasama kung sol o fa-sharp ang tinutugtog ni Khavn, higit na naantig ako sa pagbubuklod ng salita at musika na parang nagbigay ng heightened expression sa tula. Kahanga-hanga rin kung paanong inawit ni Cynthia Alexander ang isang napakagandang tula ni Vim Nadera na kunwa'y tumatagos sa kayumanggi kong balat, laman at puso na parang high-caliber na bala lang (na nananatili nga namang bumabaybay sa laman). Mas nahihikayat akong pakinggan ang tulang may kaakibat na musika kahit backgrounder lang, dahil ang puno't dulo naman ng musika ay para pakinggan. Tawag pansin kumbaga ang musika sakali mang mayroon kang nais iparating dahil bukod sa hindi mo maaaring takasan ang musikang laganap sa paligid, tulad ng hangin at dahil na rin sa hangin (maliban kung may earplugs ka na hindi rin naman gaanong epektibo) ay nakakahalina rin ito't tuwirang tumatawag sa emosyong purong-puro gawa nang hindi maikakaila ng tunog ang nais nitong iparating. Minsanan lang akong makadalo ng ganitong mga alternative poetry sharing (o kung ano mang bansag dito) at nagbabalak-balak din mapadalas o di kaya'y balang araw makasali sa ganitong form of self-expression. Hindi maikakailang ang mga artist ay artist at artist na hindi lamang sa iisang uri ng art naglalabas ng sumisingaw na silakbo ng ka-OA-an. Karaniwang ang manunulat ay pintor din, o di kaya'y film maker, o di kaya'y mang-aawit o ang kompositor ay manunulat din o ang pintor ay mananayaw din o ang mananayaw ay karaniwang mahusay sa teatro o ang nasa teatro ay magaling magmake-up (weh). Lalu na't magkakaugnay ang iba't ibang sining at ang talento ng mga tao sa kani-kanilang sining, tulad ng mga ilog na sa iisang karagatan lang din patungo, kung magsisikap ay maaaring mapanatili ang masigabong alindog ng kulturang Pilipino na siyang pinalalaganap hindi sa pamamagitan ng komersyalismong pabor sa kapitalismo kundi sa mga likas na talento ng bawat Pilipinong pinagpala. Ngunit hindi rin nating maikakailang sa mata ng Poong Maykapal, ang siyang pinagpapala ang siyang naghihirap.
Saturday, September 13, 2008
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment